Phản hồi bài viết trên báo Tuổi Trẻ về buổi đối thoại giữa UBND tỉnh Đồng Nai và tiểu thương chợ Long Khánh

Tiểu thương chợ Long Khánh nán lại hội trường sau khi các quan chức ra về

Vào tối ngày 26/9, báo Tuổi Trẻ Online có bài viết Chấm dứt giải quyết khiếu nại của tiểu thương chợ Long Khánh nói về buổi đối thoại lần hai giữa UBND tỉnh Đồng Nai và các tiểu thương chợ Long Khánh.

Đáng tiếc là, bài viết đã nêu sự việc một cách không khách quan. Những điều được nêu trong bài viết hoàn toàn là quan điểm của UBND tỉnh Đồng Nai. Bài viết này về cơ bản không khác với một bài viết được đăng trên Báo Đồng Nai điện tử về cùng chủ đề.

Sau đây là một số điểm không sát thực hoặc không khách quan trong bài viết:

1. Bài viết nói: "Từ năm 2007 khi bắt đầu tổ chức xây dựng chợ đã có một bộ phận tiểu thương không đồng thuận, đi khiếu nại về việc thu hồi đất làm chợ."

Thực tế là, từ năm 2007, khi chợ mới bắt đầu được xây dựng, hầu như là tất cả tiểu thương đều không đồng thuận. Nhiều người trong số họ đã khiếu nại từ năm 2008 sau khi biết UBND tỉnh Đồng Nai đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Ban Quản lý chợ Long Khánh vào năm 2002 qua Quyết định 2448. Tuy nhiên, những người kiên nhẫn khiếu nại cho đến nay chỉ còn lại 71 người.

Trong thời gian đầu, nhiều luật sư và nhà báo đã vào cuộc. Song vì những lý do nào đó, họ đã rút lui. Các tiểu thương cho biết một luật sư từng hỗ trợ họ về sau đã thay đổi và đứng về phía chính quyền địa phương. Một số tờ báo như Công An TP. HCM, Pháp luật & Đời sống đã từng đưa tin về sự việc nhưng sau đó đã dừng lại.

2. Bài viết nói: "Tỉnh đã nhiều lần tổ chức đối thoại, giải quyết những vấn đề tiểu thương còn thắc mắc."

Thực tế là, buổi đối thoại vừa qua vào ngày 26/9 mới chỉ là buổi đối thoại lần hai, sau buổi đối thoại lần đầu vào ngày 15/7. Như vậy, không thể nói tỉnh đã nhiều lần tổ chức đối thoại khi mới chỉ tổ chức đối thoại một lần trước đó.

3. Bài viết nói: "Gần đây tiểu thương tiếp tục khiếu nại, đã cung cấp thêm tài liệu nhưng các cơ quan chức năng qua xem xét thấy không có gì mới."

Đúng là hầu như các hồ sơ tài liệu mà các tiểu thương cung cấp không có gì mới. Nhưng những hồ sơ tài liệu đó là chứng cứ cho thấy họ đã sử dụng đất ổn định, lâu dài từ trước ngày 15/10/1993. Theo đó, căn cứ vào khoản 6, Điều 8, Nghị định 197/2004 về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư... thì các tiểu thương có quyền được bồi thường đất. Tuy nhiên, UBND tỉnh đã bác yêu cầu được bồi thường đất của các tiểu thương. Như vậy, UBND tỉnh đã vi phạm pháp luật về đất đai.

4. Bài viết nói: "Sau khi tỉnh Đồng Nai thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại, tiểu thương tiếp tục yêu cầu đại diện Thanh tra Chính phủ trả lời."

Đúng là sau khi ông Nguyễn Thành Trí, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, người chủ trì buổi đối thoại, thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại thì một tiểu thương đã yêu cầu ông Nghiêm Sỹ Minh, đại diện Thanh tra Chính phủ trả lời.

Thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại được đưa ra một cách bất ngờ sau khi ông Nguyễn Thành Trí đọc kết luận về việc giải quyết khiếu nại. Với tư cách là người chủ trì, ông không hỏi các tiểu thương ý kiến của họ về kết luận này cũng như phần trình bày của ông Đặng Minh Đức, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường về Quyết định 2448.

Trước động thái bất ngờ đó, một tiểu thương đã đứng lên yêu cầu ông Nghiêm Sỹ Minh trả lời về một điểm trong phần trình bày kết quả rà soát của ông Đặng Minh Đức về Quyết định 2448. Câu hỏi của tiểu thương này là có quy định nào nói rằng đối với đất sử dụng vào mục đích công cộng đang có người sử dụng khi được giao cho người khác thì cơ quan có thẩm quyền không cần ra quyết định thu hồi đối với đất đó hay không? Trả lời của ông Nghiêm Sỹ Minh trước câu hỏi này, rằng UBND tỉnh đã trả lời [trong khi thực tế đây là câu hỏi mới và đặt ra vấn đề mới (**)], còn ông đến đây với tư cách quan sát viên của Chính phủ, là một câu trả lời trốn tránh và vô trách nhiệm.

Căn cứ vào Điều 21 của Luật Đất đai 1993 (có hiệu lực thi hành vào thời điểm UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định 2448), thì "Việc quyết định giao đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được tiến hành sau khi có quyết định thu hồi đất đó." Như vậy, trước khi ra Quyết định 2448, UBND tỉnh Đồng Nai phải ra quyết định thu hồi đất đối với các tiểu thương chợ Long Long Khánh vì họ là những người đang sử dụng đất. Không thể nại ra lý do rằng người đang sử dụng đất ở điều này phải có quyền sử dụng đất [chẳng hạn, thông qua quyết định giao đất (**)] thì cơ quan có thẩm quyền mới ra quyết định thu hồi đất trước khi giao đất cho người khác, bởi Luật Đất đai 1993 không có quy định nào như vậy.

Tóm lại, tác giả bài viết, bút danh HMi, của báo Tuổi trẻ đã đưa tin một chiều và không khách quan. Bài viết của tác giả gần như là một bản sao của bài viết cùng chủ để trên Báo Đồng Nai điện tử (xem link ở trên). Cần nói thêm rằng, mặc dù được gọi là buổi đối thoại, nhưng đây không phải là buổi đối thoại đúng nghĩa. Các quan chức đã ra về sau khi người chủ trì thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại bất chấp các tiểu thương có ý kiến. Thậm chí, nhà vệ sinh bên hông hội trường nơi tổ chức đối thoại đã bị khóa cửa khi các tiểu thương nán lại tại hội trường. Cách hành xử của UBND tỉnh Đồng Nai không những vô trách nhiệm, mà còn thể hiện tầm văn hóa quan chức rất thấp.

Vì những lẽ trên, chúng tôi, những người đại diện theo ủy quyền của các tiểu thương chợ Long Khánh yêu cầu báo tác giả HMi của báo Tuổi Trẻ cũng như báo Tuổi Trẻ rút kinh nghiệm, tránh một chiều, để có thể thông tin một cách sát thực, khách quan theo đúng tinh thần của người làm báo chân chính và tờ báo chân chính. 

Sài Gòn, 06/10/2013

Nhóm Hồ Sơ Long Khánh

Liên hệ: hosolongkhanh@gmail.com

(*)(**): Giải thích của người viết